Historia na uliczkach w Tajpej

Spacerując małymi uliczkami w centrum nowoczesnego Tajpej można całkiem przypadkowo natrafić na miejsca, które przypomną nam o nie tak odległej historii wyspy. Niedaleko uniwersytetów NTNU (師範大學) i NTU (台灣大學) znajduję się dom, w którym kiedyś mieszkał filozof Yin Foo-sun /殷海光/. Urodzony w chińskiej prowincji Hebei, Yin przybył na Tajwan w 1949 roku (gdy rząd Chang Kaisheka musiał się ewakuować z Chin na wyspę) i wykładał na wydziale filozofii National Taiwan University (NTU); prof. Yin był obok Hu Shih (胡適) i Lei Chen (雷震) jednym z założycieli pisma „Wolne Chiny”(自由中國半月刊). Poczatkowo miesięcznik, jako czasopismo antykomunistyczne był sponsorowany przez Kuomintang. W założeniu wydawców pismo miało być forum wolnej myśli i zaczeły się tam pojawiać artykuły krytykujące reżimowe rządy Chang Kaiszeka. To zaczeło irytować Kuomintang, a gdy redaktor naczelny zaczął nawoływać do utworzenia Demokratycznej Republiki Chińskiego Tajwanu (中華臺灣民主國) pismo zamknięto. Jego wydawcy popadli w niełaskę. Książki napisane przez Yin Foo-sun zostały zakazane, a jego samego władze kuomingtanowskie napiętnowaly jako ‘pismaka-zdrajcę” (文字賣國者) czy ‘intelektualnego oszusta” (知識詐欺­者). W latach 60-tych na rozkaz rządu uniwerstytet NTU zwolnił prof. Yin. Wtedy to Yin Foo-sun otrzymał zaproszenie na wykłady na Harvard Universuty; niestety władze Kuomintangu nie wydały mu paszportu. Prof. Yin umarł na raka w 1967 w wieku 51 lat.
Prof. Yin Foo-sun był pod dużym wpływem Friedricha Hayka i dokonał pierwszego tłumaczenia na chiński „Drogi do zniewolenia”(gdy w latach 60-tych Hayek przybył na Tajwan i chciał spotkać się z prof. Yin rządzący Kuomintang uniemożliwił spotkanie). Na Tajwanie Yin Foo-sun, którego życiowe motto brzmiało” Lepiej umrzeć mówiąc, niż źyć milcząc” (寧鳴而生，不默而死) uważany jest za jedną z osób, które przyczyniły się do demokratyzacji wyspy.

Ale wróćmy do domu prof. Yin, który zresztą on sam zbudował z materiałów jakie uzyskał po zburzonym akademiku NTU. To tu w latch 50-tych i 60-tych spotykali się profesorowie i studenci i snuli długie nocne rozmowy o przyszłości Tajwanu.

Adres domu prof. Yin Foo-sun:
No. 1-1, Alley 16, Lane 18, Wenzhou St., Daan District, 106 Taipei
台北市大安區溫州街18巷16弄1-1號